Tradycyjne malarstwo ludowe zanikło w Polsce w XIX w. Obok malarstwa na szkle występującego na Podhalu i Śląsku istniało malarstwo na płótnie, drewnie, papierze - twórczość sakralna związana z ośrodkami pątniczymi, klasztornymi i kościołami.

Współczesne malarstwo ludowe to twórczość stojąca na pograniczu sztuki ludowej i naiwnej, a niekiedy amatorskiej. Reaktywowane na Podhalu i na Kaszubach malarstwo na szkle stało się jedną z gałęzi pamiątkarstwa. Istnieje także twórczość tzw. naiwnych (prymitywistów) wywodzących się ze środowiska wiejskiego, ale sztuka ich przeznaczona jest z reguły dla odbiorcy z zewnątrz. Pewne formy malarstwa zachowały się natomiast w dekoracji wnętrz izb i zrębów chałup (np. malarstwo w Zalipiu). Są to głównie motywy roślinne - rozbudowane bukiety kwiatów malowane bezpośrednio na pobielanych ścianach. Inną odmianą współczesnej ludowej twórczości malarskiej są makaty i „dywany" malowane na płótnie i papierze, sprzedawane przez wędrownych kramarzy na odpustach i targach. Tego rodzaju wytwórczość rozpowszechniona jest w całej Polsce.